Tennet ‘begraaft’ supergeleidende kabel
Stroomtransportnetbeheerder Tennet brengt de plannen op om in Enschede een 3,4 kilometer lange supergeleidende ondergrondse elektriciteitskabel te leggen. Een dergelijke kabel zou immers ongeveer het viervoudige kosten van een conventionele kabel.
Het afgelopen jaar heeft Tennet onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor de aanleg van de supergeleidende hoogspanningskabel. Hoewel de netbeheerder daarbij al rekening hield met een hogere prijs dan die voor een standaard (110 kV) netinvestering, blijken de kosten voor het systeem hoger dan verwacht. De investeringsverschillen tussen een conventionele kabel en een supergeleider blijken te groot om het pilootproject uit te voeren.
“Als netbeheerder moet Tennet binnen alle regels en richtlijnen doelmatig investeren in het hoogspanningsnet. Een grote investering zoals de supergeleider betreft een niet-reguliere uitbreidingsinvestering. Omdat Tennet investeert met maatschappelijk geld en de extra kosten die een dergelijk innovatief project vraagt niet vergoed krijgt via de tarieven zijn er grenzen aan wat we kunnen investeren,” motiveert het bedrijf deze beslissing.
Tennet verontschuldigt zich bij de gemeente Enschede, die in 2016 enthousiast reageerde op de verkenning voor de locatie van de pilot. “Om de leveringszekerheid in de regio te versterken zullen we op korte termijn een reguliere 110 kV-kabelverbinding gaan aanleggen,” belooft de netbeheerder. “Al is de aanleg van een supergeleidende kabel over enkele kilometers nu te duur, de ontwikkeling gaat snel. Naar verwachting worden deze kabels in de toekomst goedkoper. Tennet zal dan zeker opnieuw bekijken of supergeleiding binnen een dan nader te bepalen project kan worden toegepast.” Kortom, de kabel wordt voorlopig wel figuurlijk begraven, maar niet letterlijk ingegraven.
Hoge kosten, lage temperatuur
De supergeleider is een HTS-kabel (High Temperature Superconductivity). Hij kan tot vijf keer meer elektriciteit transporteren als conventionele kabels met koperen of aluminium geleiders. Bij een supergeleider treden er ook weinig of geen transportverliezen op. Bovendien veroorzaakt de supergeleider geen elektromagnetisch veld en geeft deze kabel geen warmte af, waardoor hij beduidend minder ruimte moet innemen dan een conventionele kabel. Dit maakt dat de supergeleider bij uitstek geschikt is voor een binnenstedelijke aanleg.
Bij extreem lage temperaturen nabij het absolute nulpunt (-273,15 °C). neemt de elektrische weerstand van sommige materialen afneemt tot nihil. Dit maakt ze supergeleidend. Dit verschijnsel is al ruim honderd jaar bekend. De voorbij decennia is er vooral gezocht naar materialen waarbij het ook bij hogere temperaturen optreedt. De supergeleidende kabel van Enschede zou met het intussen al vrij traditionele vloeibare stikstof worden gekoeld. De nieuwswaarde zou eerder gelegen hebben in de lengte van de kabel en in de hoogspanning. In het Duitse Essen ligt er immers al een supergeleidende kabel met een lengte van 1 kilometer en een spanning van 10 kV.
