Westland wil experimenteren met nieuw tarificatiemodel voor elektriciteit

De Nederlandse Autoriteit Consument & Markt (ACM) wil netbeheerder Westland toestemming geven om te experimenteren met het Smart Grid Westland-model (SGW). Deelnemers aan dit experiment betalen geen hoog netwerktarief wanneer zij meer elektriciteit verbruiken dan zij vooraf met de netbeheerder hadden afgesproken.

Om het experiment mogelijk te maken, is de ACM van plan om Westland, dat het elektriciteitsnet beheert in de Zuid-Hollandse gemeenten Midden-Delfland en Westland, tijdelijk ontheffing te verlenen van een aantal spelregels op de elektriciteitsmarkt. De toezichthouder vraagt belanghebbenden om hun zienswijze op het gebruik van het SGW-model aan haar kenbaar te maken. Ze organiseert hiervoor een hoorzitting. Westland wacht intussen op een definitief besluit voor een juridische basis voor de livegang van SGW.

Dit experiment moet inzicht in efficiënt netgebruik leveren. Bijvoorbeeld door de manier waarop afnemers kunnen inspelen op pieken in het aanbod van elektriciteit, wanneer de energieprijzen lager zijn. In de toekomst zal dit vaker voorkomen door de toename van zonne- en windenergie. Op die manier kan het experiment volgens de ACM dan ook bijdragen aan de energietransitie.

Het tarieven-experiment kan alleen worden uitgevoerd op momenten dat er voldoende ruimte is in het net van Westland. Zo kan de beschikbare capaciteit in dit net efficiënter worden benut. Bovendien kunnen pieken in de belasting van het net waarschijnlijk beter worden gespreid. Daardoor is verzwaring van het net minder snel nodig.

Het SGW-model kan volgens de ACM misschien op meerdere plaatsen en ook door andere netbeheerders worden gebruikt. Dat zou kunnen als uit het experiment inderdaad blijkt dat afnemers efficiënter van het net gebruik kunnen maken en dat netverzwaring kan worden uitgesteld of zelfs voorkomen.

Er is vaak ruimte in het net beschikbaar, omdat energienetten op een maximale capaciteit worden ontworpen. Klanten betalen voor benodigde capaciteit op enig moment in het jaar, terwijl ze deze niet op alle momenten gebruiken. Door hier flexibel en intelligent op in te spelen, wordt de capaciteit geoptimaliseerd door middel van stuursignalen. Klanten worden hierdoor gestimuleerd om hun capaciteitsbehoefte meer te verschuiven naar momenten dat er geen pieken in het net zijn. Hierdoor wordt het net efficiënter benut en treden er minder transportverliezen op. De efficiencyverbetering die dit oplevert, leidt tot lagere transporttarieven voor alle klanten, waaronder ook de consumenten.

SGW werkt als een stoplicht. Als het licht op groen staat, is er vrije capaciteit op het net beschikbaar. Dit wordt een dag vooraf per kwartier bekend gemaakt. De deelnemende afnemers kunnen dan extra capaciteit afnemen zonder dat ze zich druk hoeven te maken om extra kosten vanwege piekwaarden. Mocht op de dag zelf blijken dat de vrije ruimte toch niet aanwezig is, worden klanten hiervan op de hoogte gebracht door middel van een elektronisch signaal.

In principe komen alle ondernemers die gevestigd zijn binnen het verzorgingsgebied van Westland in de tariefcategorieën MS en Trafo MS/LS die kunnen reageren op tariefsignalen in aanmerking voor deelname aan het SGW. Verder mikt Westland op samenwerking met diverse partijen om te onderzoeken of het SGW-model ook landelijk kan worden toegepast, maar kijkt toch vooral naar de glastuinbouw.

Energie is een belangrijke kostenpost voor de glastuinbouw. Tegelijkertijd is de tuinbouw een innovatiesector wat betreft energie. In de afgelopen jaren is hij getransformeerd van een voornamelijk energie afnemende sector naar een substantieel energie producerende en zelfs terugleverende sector. De energietransitie vergt dat de tuinbouw nog meer stappen vooruit gaat zetten om tot een duurzame teelt te komen. Er zal meer worden ingezet op bijvoorbeeld aardwarmte, restwarmte, wind- en zonne-energie. Daarnaast verwacht Westland dat er meer uitwisseling noodzakelijk zal zijn tussen de energiedragers, zoals bijvoorbeeld power to heat of power to gas. Dit vergt veel innovatiekracht van de tuinbouw, maar ook van de omliggende systemen. De huidige energiesystemen bieden onvoldoende flexibiliteit om de verwachte ontwikkelingen te kunnen faciliteren.