Wiebes wil schaderegeling kleine gasvelden niet Groningiseren
Omwonenden van kleine Nederlandse gasvelden moeten niet rekenen op een regeling voor de vergoeding van schade mogelijk veroorzaakt door de gaswinning zoals die in Groningen bestaat. Dat schrijft minister van energie en klimaat Eric Wiebes (VVD) meer omfloerst in een nieuwe brief aan de Tweede Kamer. Hij spreekt zich daarin ook uit over de geleidelijke afbouw van de gaswinning uit die velden. En hij zal geen vergunningen meer ondertekenen voor de exploitatie van nieuwe gasvelden op het land.
In Groningen geldt er een “wettelijk bewijsvermoeden” dat schade veroorzaakt is door de gaswinning. Die aanpak wil de minister niet doortrekken naar de andere gasvelden. Wiebes motiveert deze keuze met de “unieke aard” en de omvang van de situatie rond het Groningenveld. “Het staat daarbij buiten kijf dat het wettelijk bewijsvermoeden alleen geldt voor schade als gevolg van de gaswinning uit het Groningenveld. Voor de gaswinning uit kleine velden, zoutwinning, geothermie en de voormalige steenkolenwinning in Limburg wil hij rekening houden met “de specifieke omstandigheden van de desbetreffende mijnbouwactiviteit en de gebiedsarrangementen.” Hij zal nog “bezien” in hoeverre het nodig is om voor de verschillende mijnbouwsectoren of regio’s maatwerkoplossingen te treffen en of de landelijke, onafhankelijke schadeafhandeling het best kan worden vormgegeven met een publieke regie op de schadeafhandeling door mijnbouwondernemingen of door schadeafhandeling binnen het publieke domein. “Bij deze keuze zal ik in ieder geval bekijken wat het meest passend is in relatie tot de aard en omvang van de specifieke mijnbouwschade, hoe een snelle en efficiënte afhandeling het best te realiseren is, en wat de meest laagdrempelige toegang geeft voor burgers.”
“Het wettelijke bewijsvermoeden, dat geldt bij de afhandeling van schadegevallen als gevolg van de gaswinning uit het Groningenveld, is gerechtvaardigd door de specifieke daar geldende situatie. Gezien de schaal en omvang van (de gevolgen van) deze gaswinning is de situatie in Groningen van een geheel andere orde en daarom niet vergelijkbaar met mijnbouwactiviteiten in andere delen van Nederland. In de rest van het land ontbreekt dan ook de grond voor invoering van het wettelijk bewijsvermoeden en zal van geval tot geval een onafhankelijke deskundige instantie moeten beoordelen of de schade (mede) het gevolg is van een specifieke mijnbouwactiviteit.” Dat de mate van bodemdaling en de kans op bodemtrillingen verschilt per gasveld haalt Wiebes uit een rapport van TNO uit 2016. Uit dit rapport blijkt dat alle kleine producerende gasvelden een veel lager risicoprofiel hebben dan het Groningenveld.
Als blijkt dat er door de gaswinning schade is ontstaan, wil Wiebes die wel snel afwikkelen. “Mensen moeten bij de vergoeding van mijnbouwschade niet verzanden in langdurige technische en juridische discussies. Daarom moet er een landelijke, onafhankelijke afhandeling van de schade komen. Hierin staan een snelle en efficiënte schade-afhandeling en laagdrempelige toegang voor burgers centraal.” Zijn uitgangspunt blijft dat de kosten voor rekening zijn van de mijnbouwonderneming en geen gevolgen hebben voor de rijksbegroting. Hij wil de uitwerking van de landelijke schadeafhandeling na de zomer naar de Tweede Kamer sturen.
Geen hogere productie uit kleine gasvelden
“Met de afbouw van de gasvraag door de energietransitie is ook de gaswinning uit kleine velden in de afbouwfase beland,” aldus de minister. “De gaswinning uit de kleine velden is nog noodzakelijk, maar wordt de komende jaren gestaag afgebouwd.” In deze afbouwfase geeft het kabinet, op voorwaarde dat dit veilig en verantwoord kan, de voorkeur aan gaswinning in eigen land boven gasimport. Maar de beëindiging van de gaswinning in Groningen zal niet leiden tot een hogere productie uit de kleine velden.
Naast het Groningenveld telt Nederland 240 kleine gasvelden op land en op zee. “Elke gaswinning, ook uit kleine velden, kent risico’s, hoe klein ook. Daarom wil het kabinet gaswinning alleen daar toestaan waar het veilig kan. Waar dat niet kan, wordt geen gas gewonnen.”
