Hoeveel CO2 kunnen we als grondstof gebruiken?

Hoeveel CO2 kan als grondstof ingezet worden – bijvoorbeeld voor de productie van bakstenen, methanol of kasgewassen? Volgens TNO’s Earl Goetheer kunnen we over vijftien tot twintig jaar wel zes megaton hergebruiken, volgens Allard Castelein, directeur van Havenbedrijf Rotterdam kan slechts ‘een snipper’ van de afgevangen CO2 worden hergebruikt door fabrieken of glastuinders. Een studie van TNO en CE Delft ziet veel toekomstig potentieel. 

Ijsland heeft al een semi-commerciele installatie staan om methanol te maken van CO2, maar voorlopig is het gebruik CO2 als grondstof slechts een aanvullend alternatief op het ondergronds opslag, concludeert de Europese Commissie. Op korte termijn kan zulke ‘carbon capture and utilisation’ (CCU) maximaal 300 megaton per jaar opleveren, concludeerden onderzoekers in 2013, terwijl er bij sommige bronnen jaarlijks 14.000 megaton uitgestoten wordt. Wil de markt voor CO2-gebruik groeien, dan zal het sterk moeten afstemmen op lokale mogelijkheden op de plaatsen waar veel CO2 vrij komt, zoals de Rotterdamse haven.

30 procent herbruikbaar

Bij productieprocessen in de Rotterdamse haven wordt jaarlijks 25 tot 30 miljoen ton CO2 uitgestoten. Uit een marktstudie van CE Delft en Deltalinqs blijkt dat zeker 30 procent daarvan kan worden vermeden als de komende jaren wordt ingezet op de ontwikkeling van pilots en demonstraties van processen met CO2 als grondstof. In gesprek met de NOS houdt TNO-onderzoeker Earl Goetheer het op zes megaton na 2022; grofweg eenderde van de uitstoot die het nieuwe kabinet wil besparen.

Momenteel wordt CO2 vooral gebruikt om meer olie uit olievelden te kunnen winnen (‘enhanced oil recovery’, EOR), maar het wordt bijvoorbeeld ook gebruikt in de voedsel- en drankindustrie (de bubbels) en om calciumcarbonaat mee te maken. Ondertussen worden steeds meer toepassingen gevonden. Zo rapporteert het NOS medio november over de RuwBouw Groep, die een bouwsteen heeft ontwikkeld die bestaat uit zand, reststoffen uit de staalindustrie en CO2. De productie haalt niet alleen CO2 uit de atmosfeer, ontdekte het bouwbedrijf, maar is bovendien zo energiezuinig in vergelijking tot de traditionele productie van stenen, dat een enorme hoeveelheid energie wordt bespaard.

Scala aan rendabele toepassingen

De Europese prijs voor emissies (ETS) is momenteel zo laag dat die geen basis voor grote investeringen in CO2-reductie vormt, concludeert CE deze zomer in de studie ‘CCU market options in the Rotterdam Harbour Industrial Complex’, maar desondanks valt er wel degelijk geld te verdienen aan het gebruik van CO2 als grondstof. De studie wijst op reeds bewezen praktijken waarbij een goede winst behaald werd, bijvoorbeeld in de tuinbouw – waar CO2 gebruikt wordt om de planten sneller te laten groeien, als toevoeging aan soda, als grondstof voor papier, als oplosmiddel en als blusmiddel.

Wil de Rotterdamse haven haar CO2 echt effectief gebruiken, concluderen de onderzoekers, dan zal het de komende jaren daarnaast moeten inzetten op technologie als het maken van polycarbonaten uit alcohol en CO2, de productie van methaan, ethanol en methanol en mineralisatie van de CO2. 

Bronnen:

• NOS.nl, 19 november 2017, ‘Geld verdienen aan CO2 kan en is ook nog goed voor het milieu’
• Trouw, 27 oktober 2017, ‘Rotterdamse haven slaat CO2 op in zee’
• CE Delft, juni 2017, ‘CCU market options in the Rotterdam Harbour Industrial Complex‘
• DeltaLinqs, april 2017, ‘CO2 UTILISATION: KEY ELEMENT WITHIN THE ENERGY AND MATERIAL TRANSITION‘
• European Commission, SMART SPECIALISATION PLATFORM, Carbon Capture and Utilization

Foto: Kasalsenergiebron.nl