België trekt 558 miljoen uit voor nucleaire reactor Myrrha
De Belgische regering trekt voor de periode 2019-2038 558 miljoen euro uit voor het onderzoeksproject Myrrha en voor de periode 2019-2020 52 miljoen voor Smart. Myrrha beoogt de bouw van een deeltjesversneller en haar bestralingsstations. Smart moet leiden tot een nieuw productieproces voor radio-isotopen.
“Ons land speelt al sinds de jaren zestig een belangrijke rol in nucleair onderzoek,” zegt vice-eersteminister en minister van economie Kris Peeters (CD&V). “We zijn wereldleider in de productie van radio-isotopen, die onder meer gebruikt worden voor kankerbehandelingen. Met de investeringen in Myrrha en Smart zorgen we ervoor dat ons land een leidende rol kan blijven spelen. De nieuwe infrastructuur zal onder meer gebruikt kunnen worden voor onderzoek naar het verwerken van kernafval. Voor Myrrha vormt de investering van de federale overheid een belangrijke stimulans voor andere landen om mee in het project te stappen. Het staat op de lijst van Europese strategische onderzoekinfrastructuur en is niet alleen een wetenschappelijke troef, maar creëert ook economische meerwaarde voor België.”
België heeft belangrijke nucleaire onderzoeksfaciliteiten. Het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK) in Mol voert toonaangevend onderzoek naar het gebruik van nucleaire toepassingen in de medische wereld. Het Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE) in Fleurus produceert radio-isotopen die gebruikt worden voor de detectie van ziekten en onderzoek van organen en hun structuur. Het IRE levert 25 tot 30% van de wereldmarkt van de radio-isotoop molybdeen-99. Om de leidende positie van beide instellingen verder te zetten, moet de infrastructuur worden vernieuwd.
De onderzoeksinfrastructuur Myrrha van het SCK is wereldwijd het eerste prototype van een kernreactor aangedreven door een deeltjesversneller. In deze configuratie heeft de zogenaamde ‘subkritische’ kern niet voldoende splijtbaar materiaal om de kettingreactie spontaan in stand te houden. Het is de deeltjesversneller die de kettingreactie in gang zet en ook in stand houdt. Deze innovatieve technologie is volgens de Belgische regering veilig en eenvoudig te controleren: door de deeltjesversneller uit te schakelen, stopt de kettingreactie automatisch en valt de reactor onmiddellijk stil.
Smart (Source of MedicAl RadioisoTopes) van het IRE streeft naar de productie van molybdeen-99 met een technologie die een alternatief biedt voor de kernsplijting van uranium. De technologie is gebaseerd op het gebruik van een elektronenversneller en een target voor niet-radioactieve elementen.
Myrrha draagt bij aan het onderzoek naar en de ontwikkeling in de nucleaire geneeskunde van theranostische radio-isotopen (voor therapeutische behandeling of diagnostisch onderzoek) en aan de productie van nieuwe radio-isotopen en de ontwikkeling van therapieën tegen kanker, die minder ingrijpend voor de patiënt zijn. België is een van de grootste producenten in de wereld.
Het is ook van belang in het onderzoek naar berging van radioactief afval en de transmutatie van hoogradioactief afval. Transmutatie is het behandelen van hoogradioactief afval zodat de levensduur drastisch verkort van vele duizenden jaren naar enkele honderden jaren. “Myrrha is de uitgelezen reactor om hier baanbrekend onderzoek naar te doen. Het verkorten van de levensduur van hoogradioactief afval is positief voor de komende generaties.” In de Myrrha-reactor kunnen ook materialen getest en gekwalificeerd worden, die kunnen worden gebruikt voor de bouw van een fusiereactor.
Economisch belang
Volgens een studie van PwC bedraagt de toegevoegde economische waarde van Myrrha 6,4 miljard euro gedurende de levensduur tot 2065. Deze impact is verdeeld over de bouw, waaruit in totaal 1,5 miljard euro (23%) wordt gegenereerd, en de uitbating, waaruit in totaal 4,9 miljard euro (77%) wordt gegenereerd.
Het Studiecentrum voor Kernenergie kan al sinds 2010 rekenen op de steun van de federale regering. Zo is er een gedetailleerd ontwerp uitgewerkt met de financiële en technische elementen, inschattingen van investeringskosten en de toekomstige operationele kosten. Tevens is er een juridische structuur voor het Myrrha-consortium ontwikkeld.
De investering van 558 miljoen die de regering nu beslist zal onder meer leiden tot de realisatie van een eerste deel van de deeltjesversneller (tot 100 megaelectronvolt) en de bestralingsstations. Deeltjesversneller moet vanaf 2027 operationeel zijn, de reactor vanaf 2037. België hoopt ook met dit project onderzoekers vanuit heel de wereld naar de Kempen te trekken en het SCK verder uit te bouwen tot een wereldinstituut.
Molybdeen-99
Om haar leidende rol te behouden in de productie van molybdeen-99 moet het IRE zijn huidige productiemodel vernieuwen. De veiligheidsnormen werden de laatste jaren steeds strenger en bovendien veroudert de huidige infrastructuur. De nieuwe overheidssubsidie is noodzakelijk is voor de ontwikkeling van de nieuwe molybdeen-99 productietechnologie. Dankzij de investeringen van voor de bouw van twee productielijnen zou de huidige productie door kernsplijting in 2028 kunnen worden vervangen door de nieuwe technologie. Het belangrijkste voordeel van deze laatste is dat het ongeveer honderd keer minder radioactief afval produceert dan het huidige proces en dat het een veel kortere levensduur heeft. Dat zorgt dan weer voor een aanzienlijke vermindering van de kosten verbonden aan de behandeling en de opslag van het afval zoals het momenteel wordt geproduceerd. Deze kosten, op basis van de huidige prijzen, worden geraamd op 230 miljoen euro over een periode van tien jaar (2028 tot 2038).
