Oakland en San Francisco klagen Shell aan wegens klimaatverandering

Na drie kleinere overheden, zijn nu ook de Amerikaanse steden San Francisco en Oakland naar de rechter gestapt om Shell​‍, Chevron, ConocoPhillips, Exxon en BP te dwingen mee te betalen aan het bouwen van de infrastructuur die nodig is om de inwoners te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Het gaat met name om interventies die de kuststeden kunnen helpen beschermen tegen het stijgende zeewaterniveau, zoals waterkeringen. Recente onderzoek zou tonen welke bedrijven verantwoordelijk zijn voor de verschillende klimaateffecten. 

Met hun stap tegen ​‍Shell​‍, Chevron, ConocoPhillips, Exxon en BP treden Oakland en San Francisco in de voetstappen van de Californische kustprovincies San Mateo en Marin en de stad Imperial Beach, die afgelopen juli al vergelijkbare zaken tegen ruim dertig oliemaatschappijen aanspanden. Ook daarin stellen de klagers oliebedrijven verantwoordelijk voor de klimaatverandering die de infrastructuur van hun steden aantast en bewoners op de vlucht jaagt.

’90 bedrijven verantwoordelijk voor tweederde van alle industriële methaan- en CO2 uitstoot’

Het is terecht dat mensen zich in deze zaak nu tot de rechtbank keren, in plaats van tot de wetgeving, denkt Ken Kimmell, voorzitter van de Unie van Bezorgde Wetenschappers. Recente onderzoek zou immers hebben aangetoond hoeveel emissies de verschillende fossiele brandstoffenleveranciers afzonderlijk produceerden. Daarmee zou de rechtbank kunnen nagaan hoeveel schade er door elk bedrijf is berokkend. Tweederde van de totale industriële uitstoot van methaan en koolstofdioxide zou terug te voeren zijn op 90 bedrijven.

Sinds 1980 zijn vooral het Saudische Aramco en het Russische Gazprom verantwoordelijk voor de CO2-uitstoot, de wereldwijdde toename van de temperatuur en de zeespiegelstijging, concluderen onderzoekers in het wetenschappelijke vakblad Climatic Change. Het Amerikaanse ExxonMobile staat op drie, en is daarmee de grootste particuliere vervuiler. Eind augustus stelden Harvard-onderzoekers al dat het bedrijf het publiek de laatste veertig jaar opzettelijk misleid heeft door twijfel te zaaien over klimaatverandering, terwijl het zelf wel beter wist. Inmiddels lopen er ook onderzoeken tegen Exxon bij de procureur-generaals van New York en Massachusetts en de federale Securities and Exchange Commission. 

Shell: van eigen verantwoordelijkheid naar ‘zaak van overheid en publiek’

Met een aandeel van ongeveer 1 procent, staat Shell op de negende plaats met haar CO2 uitstoot, terwijl het zowel met haar bijdrage aan de gemiddelde temperatuurstijging als met haar bijdrage aan zeespiegelstijging op de achtste plaats staat. Anders dan Exxon, heeft Shell de rol van energie in klimaatverandering lang geleden al erkend, zegt een woordvoerder op nu.nl. In 1991 maakte het al een film daarover: ‘Climate of Concern’. “Wachten op het definitieve bewijs zou onverantwoordelijk zijn”, stelde de film destijds, “Nu actie nemen wordt gezien als de enige veilige verzekering.”

(tekst loopt door onder de video)

Om haar uitstoot te beperken, stelt de oliereus in haar duurzaamheidsrapport 2016, wil het kool vervangen door natuurlijk gas, CO2 opvangen, alternatieve energiebronnen ontwikkelen en energie-efficiëntie bevorderende maatregelen in haar eigen faciliteiten nemen.

Het bedrijf gelooft dat klimaatverandering moet worden aangepakt met een degelijk overheidsbeleid en veranderingen bij het publiek, zei een woordvoerder 21 september j.l. tegen het ANP, “en niet via de rechtbank”. Om die reden zegt het bedrijf ook te lobbyen voor effectieve, overheidsgestuurde mechanismes om de prijs op CO2 te bepalen. Met een lage prijs is investeren in schone technologie immers nauwelijks interessant, stelde David Hone, Shells chef-adviseur klimaatverandering, afgelopen februari al in OneWorld Magazine. Bij de besluitvorming over projecten zou het bedrijf intern momenteel rekening houden met een CO2-prijs van 40 dollar per ton.

Bronnen:

• Reuters, 20 september 2017, ‘BRIEF-San Francisco, Oakland sue five companies ​over costs of climate change’
• Union of Concerned Scientists, 20 september 2017, ‘Oakland and San Francisco Lawsuits to Hold Fossil Fuel Companies Accountable for Their Contributions to Sea Level Rise a ‘Bold and Necessary Step to Protect Their Communities,’ Says Science Group’
• Climatic Change, 2017, ‘ The rise in global atmospheric CO2, surface temperature, and sea level from emissions traced to major carbon producers’
• Nu.nl, 21 september 2017, ‘Amerikaanse steden slepen olieconcerns voor rechter om klimaatverandering’
• Shell, Sustainability Report 2016
• OneWorld, 28 februari 2017, ‘Shell: uitstoten CO2 flink belasten’

Lees ook:

• FluxEnergie, 25 augustus 2017, ‘Harvard-studie bevestigt opzettelijke misleiding klimaatkennis door ExxonMobil‘

Foto: The South Yuba River at Highway 49 floods after heavy rain on January 9, 2017. The flow is about 25,000 cubic feet per second (710 m3/s), more than 40 times the normal rate. By Kelly M. Grow/ California Department of Water Resources – California Department of Water Resources, Public Domain,