Gaswinning Groningen al vanaf 2023 onder 5 miljard m³

De gaswinning uit het Groningenveld daalt al vanaf 2023 onder de vijf miljard Nm³. Dat schrijft de Nederlandse minister van economische zaken en klimaat Eric Wiebes (VVD) in een brief aan de Tweede Kamer. “De maatregelen die het kabinet heeft genomen om de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk te beëindigen, liggen daarmee op koers,” meldt hij.

Vooral door de bouw van een nieuwe stikstoffabriek in Zuidbroek en de verwachte extra inkoop van stikstof zal de gaswinning in Groningen na 2022 nog slechts in beperkte mate nodig zijn. De toevoeging van stikstof is nodig om ingevoerd aardgas en gas uit kleinere Nederlandse velden dezelfde kwaliteiten te geven als Groningengas. De installatie in Zuidbroek zal vermoedelijk in het eerste kwartaal van 2022 operationeel zijn. Door toevoeging van stikstok wordt ‘hoogcalorisch’ gas geconverteerd tot ‘laagcalorisch’ gas. Met dit zogeheten “pseudo Groningengas” kan worden voorzien in de gasvraag van bedrijven en instellingen zonder een omvangrijke en kostbare ombouw van installaties om deze geschikt te maken voor het gebruik van hoogcalorisch gas.

In maart besloot de Nederlandse regering de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk te beëindigen, om het risico op aardbevingen te verkleinen. Uit Wiebes’ voortgangsbrief blijkt dat een aantal aanvullende maatregelen dat toen was aangekondigd meer en sneller resultaat opleveren dan voorzien. Zo kan er meer stikstof worden ingekocht waarmee hoogcalorisch gas uit de kleine gasvelden en uit het buitenland wordt omgezet in laagcalorisch gas. Dit leidt eind 2019 al tot een extra daling van de vraag naar laagcalorisch gas uit Groningen met 1 tot 1,5 miljard Nm³. Ook de versnelde afbouw van de export naar Duitsland verloopt voorspoedig.

Ondergrondse buffering

De opbrengst van de aanvullende maatregelen en de oplevering begin 2022 van de nieuwe stikstofinstallatie in Zuidbroek leiden tot een scherpe daling van de resterende gaswinning uit het Groningenveld na 2022. In de periode daarna wordt de gaswinning in Groningen helemaal afgebouwd. Daarvoor wordt een operationeel afbouwplan opgesteld, waarbij ook de mogelijkheid om de buffer in de ondergrondse opslag bij Norg te vullen met geconverteerd hoogcalorisch gas wordt onderzocht.

De snelle daling van de gaswinning na 2022 heeft ook gevolgen voor de ombouw van de industriële grootverbruikers van Groningengas. Na 2022 zal de ombouw van Groningengas naar hoogcalorisch gas minder effect hebben op het terugbrengen van de gaswinning in Groningenveld. Er is dan namelijk voldoende stikstofcapaciteit om in een groot deel van het jaar alle nog aangesloten bedrijven te voorzien van geconverteerd hoogcalorisch gas (pseudo-Groningengas). Dit maakt het mogelijk om bij de ombouw van de meeste van de in totaal negen industriële grootverbruikers direct in te zetten op duurzame alternatieven in plaats van op een tijdelijke overstap van laag- naar hoogcalorisch gas.

Grootverbruikers

Voor het behalen van het afbouwpad is het echter wel noodzakelijk dat de grootste verbruikers voor oktober 2022 van het laagcalorisch gas afschakelen. Het gaat in totaal om negen bedrijven die jaarlijks meer dan 100 miljoen Nm³ verbruiken. Met een aantal van deze bedrijven zijn reeds afspraken gemaakt over de ombouw. Omdat de ombouw van al deze bedrijven essentieel is voor het tijdig bereiken van het door het Staatstoezicht op de Mijnen geadviseerde veilige winningsniveau van 12 miljard Nm³, zal minister Wiebes deze bedrijven wettelijk verplichten om af te schakelen van Gronings gas. Voor zover noodzakelijk kunnen deze bedrijven aanspraak maken op nadeelcompensatie. Hiervoor heeft de regering in totaal 75 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Voor de 44 overige (minder grote) grootverbruikers zet Wiebes in op verduurzaming in plaats van omschakeling. Die bedrijven, samen goed voor een verbruik van 1 miljard Nm³ per jaar, kunnen zich dan richten op verduurzaming in plaats van omschakeling naar hoogcalorisch gas. Daarmee leveren deze bedrijven tegelijkertijd een bijdrage aan de doelstellingen uit het Klimaatakkoord. Wiebes gaat met alle aangeschreven bedrijven in contact treden over het vervolgproces van deze verduurzaming.

Het Groningenveld telt momenteel twintig exploitatieclusters. Minister Wiebes heeft de Nederlandse Aardoliemaatschappij (Nam), die het Groningenveld exploiteert, onlangs toestemming gegeven om vijf clusters in de Loppersumregio definitief buiten gebruik te stellen, omdat deze clusters niet meer nodig zijn voor de leveringszekerheid. De Nam wil in de loop van 2019 met de ontmanteling beginnen.

Extra vermindering mogelijk

Zodra de stikstofinstallatie in Zuidbroek gereed is, is het mogelijk om het exportpunt Oude Statenzijl naar Duitsland met pseudo Groningengas te beleveren zodat hiervoor geen beroep meer hoeft te worden gedaan op het Groningenveld. Momenteel wordt dit exportpunt nog beleverd met Groningengas via een apart leidingennet. “Door het leggen van nieuwe leidingen kan Oude Statenzijl ook beleverd worden met geconverteerd gas vanuit de stikstofinstallatie, waarmee deze een grotere afzetmarkt heeft,” vult Wiebes aan. Daarover is een studie aan de gang. “Dit kan mogelijk leiden tot een additionele vermindering bovenop het basispad.”